Một vài lối sống và yếu tố gây ảnh hưởng đến sức khỏe bao gồm uống rượu, hút thuốc, chế độ ăn uống, hoạt động thể chất và giáo dục có mối liên hệ chặt chẽ với các ảnh hưởng do tuổi tác gây ra. Một vài vấn đề sức khỏe do tuổi tác bao gồm bệnh tim và ung thư. Ngoài ra, một số tác nhân ảnh hưởng đến sức khỏe cũng dẫn đến thay đổi biểu sinh, điều này cuối cùng dẫn đến việc biểu hình gen có liên quan tới lão hóa bị ảnh hưởng. Theo các chuyên gia sức khỏe, hút thuốc, hoạt động thể chất và tiêu thụ đồ uống có cồn có thể làm giảm đáng kể hoặc đẩy nhanh quá trình lão hóa biểu sinh.
Để giảm thiểu những hạn chế của tuổi thời gian do có sự khác nhau giữa mỗi người, di truyền học biểu sinh được phát triển để đánh giá những thay đổi về mặt tuổi tác. Những dấu hiệu biểu sinh do DNA thể hiện tích lũy trong cơ thể theo thời gian do các tác nhân môi trường và các yếu tố ảnh hưởng tới sức khỏe. Đó là lý do tại sao tuổi sinh học dựa trên quá trình methyl hóa DNA là một công cụ sinh học hữu ích để xác định những vấn đề có liên quan đến tuổi tác. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tăng tốc biểu sinh có mối liên hệ với những căn bệnh tuổi già như ung thư, CVD và hội chứng chuyển hóa. Hơn nữa, các nghiên cứu đã phát hiện ra tác nhân thúc đẩy GrimAge và PhenoAge có nhiều tác động hơn đến việc đánh giá những vấn đề tuổi tác. Một vài yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và lối sống được tìm ra là có liên quan đến nhau trong các nghiên cứu về bệnh tim do chúng có những ảnh hưởng có tính hệ thống. Một số nghiên cứu trước đây về sự tăng tốc lão hóa biểu sinh và lối sống chỉ tập trung vào một tác nhân duy nhất. Nhưng trong nghiên cứu này, chúng tôi sẽ phân tích cả 6 yếu tố tác động đến sức khỏe dẫn đến lão hóa biểu sinh.
6 yếu tố tác động đến sức khỏe có liên quan tới quá trình lão hóa biểu sinh
Nghiên cứu này bao gồm 744 cá nhân (353 nữ và 391 nam). Chúng tôi kiểm tra 6 yếu tố tác động đến sức khỏe và lối sống cùng với tổng thể tác động cũng như mỗi yếu tố có tác động như nào đến sức khỏe.Chúng tôi xác định được việc sử dụng đồ uống có cồn, hút thuốc, giáo dục, chế độ ăn uống, giấc ngủ và hoạt động thể chất có những tác động rõ ràng đến sự tăng tốc quá trình lão hóa biểu sinh. Trong tất cả các yếu tố trên, hút thuốc tác động nhiều nhất đến quá trình lão hóa. Hơn nữa, chúng tôi nhận thấy trong các nhóm yếu tố nhỏ, chất lượng ăn uống là yếu tố lớn nhất dẫn đến lão hóa ở phụ nữ trong khi đó ở nhóm người da trắng, giáo dục là yếu tố quan trọng nhất đóng góp vào quá trình lão hóa biểu sinh.
Hơn nữa, hoạt động thể chất và số giờ ngủ không có mối liên hệ đáng kể nào tới lão hóa biểu sinh được trình bày ở biểu đồ 1
Biểu đồ 1: Mối liên quan giữa tác động của lối sống và lão hóa biểu sinh
Hút thuốc và quá trình lão hóa biểu sinh
Kết quả thu được từ nghiên cứu có sự liên hệ chặt chẽ với những nghiên cứu trước đây về hút thuốc và lão hóa biểu sinh. Điều này cho thấy tác động của việc hút thuốc tới quá trình lão hóa biểu sinh lớn hơn nhiều so với các yếu tố khác. Cũng trong nghiên cứu, dấu hiệu methyl hóa DNA cho năm hút thuốc được dùng để ước lượng GrimAge. Tuy nhiên, quá trinh methyl hóa DNA cũng xác định PhenoAge nhưng nó không liên quan đến số năm hút thuốc. Do vậy, kết quả cho thấy việc hút thuốc sớm có thể tăng tốc tiến độ biểu sinh và các bệnh tim mạch. Vì vậy, cần có những biện pháp cai thuốc cho những người trẻ ở Anh để giảm tỷ lệ mắc bệnh mà làm chậm quá trình lão hóa
Uống rượu và quá trình lão hóa biểu sinh
Một biểu đồ hình chữ U chỉ mối liên hệ được đặt ra để chỉ mối quan hệ giữa lượng tiêu thụ rượu bia và GrimAge. Dấu hiệu methyl hóa DNA có liên quan đến uống rượu là leptin và protein phản ứng C. Những kết quả thu được cho thấy những thay đổi biểu sinh qua GrimAge bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi việc uống rượu và tình trạng sức khỏe, như CVD.
Hơn nữa, GrimAge tỏ ra là một công cụ hiệu quả để xác định mức tiêu thụ rượu để tìm ra biện pháp can thiệp hơn là tự báo cáo. Trong các nghiên cứu tương lai, việc quan trọng là phải nghiên cứu cơ chế liên hệ giữa GrimAge và việc uống rượu
Chế độ ăn uống
Tương tự như hút thuốc và uống rượu, những kết quả thu được về ảnh hưởng của chất lượng ăn uống đến quá trình lão hóa biểu sinh cũng giống như những nghiên cứu trước. Những kết quả của nghiên cứu cho thấy bằng việc sử dụng một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng và dinh dưỡng có thể kìm hãm đáng kể sự lão hóa biểu sinh ở phụ nữ. Hơn nữa, ở những nhóm nhỏ hơn, chất lượng ăn uống là một yếu tố góp phần lớn trong sự lão hóa biểu sinh ở phụ nữ, điều này phản ánh sự khác biệt giữa thói quen ăn uống của nữ giới và nam giới. Một vài nghiên cứu trước đây cho thấy chế độ ăn có nhiều đồ ăn nhanh (nhiều chất béo bão hòa) có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa, đặc biệt ở những phụ nữ Anh. Bởi vậy, áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh phù hợp có thể làm giảm tốc độ lão hóa ở cả 2 giới.
Giáo dục
Giống như những nghiên cứu trước đây, những kết quả thu được chỉ ra rằng các gen biểu sinh sẽ thoái hóa nhanh hơn ở những người có ít cơ hội học tập. Ví dụ, lão hóa biểu sinh xảy ra ở người da đen nhiều hơn so với người da trắng do sự khác biệt về giáo dục. Một điều rõ ràng là những người có giáo dục sẽ muốn chọn một chế độ ăn lành mạnh. Và một chế độ ăn lành mạnh thì có thể kìm hãm quá trình lão hóa biểu sinh. Hơn nữa, các tác nhân khác liên quan đến sự chênh lệch sức khỏe giữa chủng tộc và giới tính có bao gồm môi trường, khu vực sống và thái độ cũng tác động đến tuổi biểu sinh của bạn.
Ảnh hưởng của giấc ngủ và hoạt động thể chất
Nghiên cứu này có một vài hạn chế, chẳng hạn nó chỉ tập trung vào định tính của những yếu tố ảnh hưởng đến lối sống. Tuy nhiên, định lượng của chúng cũng quan trọng trong việc khám phá sự lão hóa biểu sinh. Ví dụ, chất lượng giấc ngủ bao gồm thói quen ngủ nghỉ, chứng rối loạn giấc ngủ và ngủ không thường xuyên được theo dõi và ảnh hưởng của nó đến quá trình lão hóa biểu sinh. Mặc dù ảnh hưởng của độ dài giấc ngủ không được xem xét. Kết quả thu được cho thấy những người không có giấc ngủ ngon thường có tốc độ lão hóa biểu sinh nhanh hơn. Mặt khác, ngủ đủ giấc có mối liên hệ mật thiết với sự kìm hãm quá trình lão hóa biểu sinh ở những người tham gia thí nghiệm
Hơn nữa, chúng tôi nghiên cứu tác dụng của những bài tập khác nhau như là nâng tạ và aerobic tới sự thúc đẩy quá trình lão hóa biểu sinh ở các đối tượng thí nghiệm. Nhưng chúng tôi không theo dõi cường độ của những hoạt động thể chất đó. Thương tự như những yếu tố khác, những người năng động lão hóa biểu sinh chậm hơn những người lười hoạt động.
Kết luận
Lão hóa biểu sinh là một đặc điểm đa yếu tố. Nó bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và lối sống. Phần lớn những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lão hóa biểu sinh bao gồm hút thuốc, uống rượu, giáo dục, chất lượng ăn uống, giấc ngủ và hoạt động thể chất. Những kết quả thu được cho thấy trong những yếu tố kể trên, hút thuốc là yếu tố chính góp phần vào GrimAge, gần 83%. Đứng sau hút thuốc, uống rượu là nguyên nhân lớn thứ hai dẫn đến lão hóa biểu sinh trong khi giáo dục là yếu tố đứng thứ ba. Mặt khác, duy trì những yếu tố lối sống như chất lượng ăn uống, giấc ngủ, hoạt động thể chất sẽ giảm tốc độ quá trình lão hóa biểu sinh. Hơn nữa, nghiên cứu này chỉ tập trung vào nghiên cứu số liệu định tính, vì vậy trong tương lai, cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu.
Ở đây bạn có thể tìm được thông tin về 11 mẹo sống hữu ích để kéo dài tuổi thọ
Nguồn
https://clinicalepigeneticsjournal.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s13148-022-01304-9.pdf