Sống lâu hơn không chỉ là kéo dài độ tuổi ghi trên hộ chiếu của chúng ta. Đó là về cảm giác khỏe mạnh về cơ thể của chúng ta. Có những điều chúng ta có thể kiểm soát, như lối sống, chế độ ăn uống và những lựa chọn hàng ngày. Vậy còn những quá trình mà chúng ta không thể tác động đến? Di truyền, bao gồm cả gen của tuổi thọ, đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống con người, nhưng chúng có ảnh hưởng đến tuổi thọ bao nhiêu phần trăm? Chúng tôi sẽ giải thích điều này trong bài viết dưới đây.
Tuổi thọ thực sự là gì?
Tuổi thọ của con người bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác nhau như môi trường, giới tính, lối sống, di truyền và tình trạng kinh tế xã hội. Chúng ta đã chứng kiến sự tăng trưởng ổn định về tuổi thọ trung bình trên toàn cầu, vượt qua con số 77 năm tại Hoa Kỳ vào năm 2020. Mặc dù là một con số ấn tượng, một số loài động vật như cá voi đầu bo sống lâu hơn chúng ta, với tuổi thọ trên 200 năm.
Mặc dù đã có những tiến bộ khoa học , các vấn đề liên quan đến tuổi tác như bệnh tim mạch và ung thư vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh và tử vong. Để cải thiện tuổi thọ, ngành công nghiệp về lĩnh vực này đã tập trung vào việc hiểu rõ cách các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta. Điều này bao gồm việc khám phá định nghĩa về các gen tuổi thọ.
Tóm lại, tuổi thọ thể hiện thời gian chúng ta có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Mặc dù đã có sự tiến bộ, những thách thức vẫn còn tồn tại, và ngành công nghiệp tuổi thọ đang nỗ lực với mục tiêu cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ
Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ là điều rất quan trọng trong việc theo đuổi những biện pháp kéo dài cuộc sống. Ba yếu tố chính đó là: lối sống, môi trường và di truyền. Tuổi thọ của mỗi cá nhân vẫn là đề tài gây tranh cãi vì ảnh hưởng của từng yếu tố rất linh hoạt. Môi trường có thể thay đổi, lối sống có thể thay đổi, thậm chí cả gen cũng có thể được kích hoạt hoặc tắt thông qua quá trình điều tiết gen.
Trong số các yếu tố này, lối sống là yếu tố có thể kiểm soát nhiều nhất. Các cá nhân có quyền đưa ra các lựa chọn để kéo dài tuổi thọ. Ví dụ, giảm hoặc ngừng uống rượu và hút thuốc có thể giảm nguy cơ mắc bệnh. Chế độ ăn uống cân đối, việc thường xuyên tập thể dục và đảm bảo giấc ngủ đủ giấc đều góp phần cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Tuy nhiên có một điều cần lưu ý rằng môi trường xung quanh cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta.
Những người có mức sống cao có nhiều cơ hội tiếp cận chăm sóc sức khỏe tốt hơn, dinh dưỡng , giáo dục tốt hơn và môi trường sạch sẽ với nhiều không gian xanh. Ngược lại, sống trong khu vực quá tải hoặc tiếp xúc với không khí ô nhiễm có thể góp phần vào việc phát triển các vấn đề sức khỏe mãn tính theo thời gian. Quan trọng là hiểu và tối ưu hóa các yếu tố môi trường này để nâng cao sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
Gen tuổi thọ
Bạn có thể và nên làm những điều tốt nhất để đưa ra những lựa chọn lối sống thông minh. Tuy nhiên, di truyền khiến điều này trở nên phức tạp hơn. DNA có trong tất cả các tế bào của chúng ta, là chìa khóa cho sự phát triển, sự sống và khả năng sinh sản của chúng ta.
DNA tương tự như một bản thiết kế cho cơ thể chúng ta. Nó được tạo thành từ hàng ngàn gen quyết định ngoại hình bên ngoài và cách chúng ta hoạt động . Gen quyết định một số yếu tố về ngoại hình như màu tóc, màu da và mắt của chúng ta. Chúng cũng có thể ảnh hưởng đến việc chúng ta có khả năng mắc một số vấn đề về sức khỏe cụ thể hay không. Bằng cách nghiên cứu về gen, các nhà khoa học có thể tìm hiểu về lịch sử gia đình và nguồn gốc của chúng ta.
Không chỉ vậy, gen của chúng ta còn ảnh hưởng đến sức khỏe và tuổi thọ Lịch sử gia đình về các bệnh có thể tăng khả năng chúng ta mắc những tình trạng tương tự, trong khi tuổi của cha mẹ khi qua đời có thể liên quan đến tuổi thọ của chúng ta.
Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một số người sống lâu hơn người khác? Có thể bạn chưa biết rằng gen của chúng ta đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tuổi thọ của chúng ta. Trong thực tế, khoảng 25% sự biến đổi của tuổi thọ có thể được quy cho bản chất di truyền của chúng ta. Vì vậy, nếu bạn đến từ một gia đình có lịch sử tuổi thọ cao, có khả năng bạn đã thừa hưởng một trong số những gen tuổi thọ. Các nhà khoa học vẫn đang khám phá xem liệu các yếu tố lối sống cũng đóng góp vào mức độ tuổi thọ hay không.
Trong một nghiên cứu trước đó, các nhà nghiên cứu đã so sánh tuổi thọ của chồng những phụ nữ sống đến 100 tuổi với anh em ruột của những phụ nữ này. Kết quả cho ra khá bất ngờ khi anh em của họ sống lâu hơn người chồng, ngay cả khi họ sống chung trong một môi trường suốt đời. Kết quả còn cho thấy di truyền có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn đối với tuổi thọ so với môi trường.
Để xác định các biến thể gen cụ thể đóng vai trò gì cho tuổi thọ, các nhà nghiên cứu đã thực hiện hai phương pháp. Đầu tiên, họ so sánh gen của những người sống lâu với gen của những người trẻ hơn sống trong cùng khu vực. Sau đó, họ sử dụng thực hiện quá trình xác định trình tự bộ gen . Kết quả là đã chỉ ra không chỉ có một “gen tuổi thọ” duy nhất. Thay vào đó, có nhiều sự kết hợp của gen được cho là có ảnh hưởng tới việc kiểm soát sức khỏe và tuổi thọ của chúng ta.
Các ví dụ về vai trò của các loại gen đối với tuổi thọ
CISD2
Trước hết, chúng tôi muốn giới thiệu CISD2, một gen được mệnh danh là “gen chống lão hóa”. Để nghiên cứu tác động của CISD2, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một phương pháp gọi là “tắt gen”. Phương pháp này cho phép họ vô hiệu hóa gen CISD2 trong chuột. Có một sự thật thú vị đó là sự biểu hiện của CISD2 tự nhiên giảm khi chuột già đi. Tuy nhiên, trong nghiên cứu này, khi cả chuột đực và cái được điều chỉnh gen để thiếu hụt CISD2, chúng thể hiện dấu hiệu lão hóa sớm. Những dấu hiệu này bao gồm sự chết của tế bào cũng như suy giảm trong tế bào thần kinh và tế bào cơ. Nghiên cứu gần đây tiếp tục ủng hộ quan điểm rằng các chuột thiếu gen CISD2 có tuổi thọ ngắn hơn. Cũng được đề xuất rằng CISD2 có thể ảnh hưởng đến các đường di truyền liên quan đến tuổi thọ và các chỉ số lão hóa khác.
Dựa trên những phát hiện này, duy trì sự biểu hiện của CISD2 có thể tiềm năng kéo dài tuổi thọ của con người hoặc làm chậm lại các dấu hiệu của lão hóa.
Gen Sirtuin ( gen trẻ hóa da)
Khi nói về tuổi thọ, bạn thường nghe đến về gen Sirtuin, một gen đã tồn tại từ rất lâu và được tìm thấy ở nhiều dạng sống khác nhau. Theo nghiên cứu, việc biểu hiện của những gen cụ thể này thường dẫn đến các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi, ví dụ như sự phát triển của ung thư. Vẫn cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về gen Sirtuin và tác động của chúng lên tuổi thọ. Tuy nhiên, trong tương lai, chúng có thể tiềm năng giúp tìm ra các liệu pháp và phòng ngừa cho các bệnh liên quan đến tuổi tác.
Gen Klotho ( gen chống lão hóa)
Một gen khác liên quan đến tính chất chống lão hóa là gen Klotho. Thật không may, khi chúng ta đạt đến tuổi 40, mức độ gen này tự nhiên giảm. Vì nó đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết một protein gọi là Wnt5A, ảnh hưởng đến sự phát triển của các tế bào ung thư, việc thiếu gen Klotho có thể gây ra một loạt vấn đề.
Nhờ các nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng một loại thuốc điều trị đái tháo đường cụ thể có thể giúp cơ thể tăng cường biểu hiện gen Klotho. Và tuyệt vời hơn là quá trình này diễn ra đồng thời với việc giảm protein Wnt5A. Sau khi thêm nhiều nghiên cứu, những kết quả này có thể giúp đối phó với sự kháng thuốc và cung cấp liệu pháp cho các bệnh ung thư bị ảnh hưởng bởi Klotho.
Đừng mất hi vọng chỉ vì thế!
Mặc dù những nghiên cứu này cho thấy di truyền đóng một vai trò quan trọng trong tuổi thọ, những ai muốn có tuổi thọ cao không nên mất hy vọng. Chỉ vì gen của bạn chưa đủ “tốt” nhưng không có nghĩa bạn sẽ không sống lâu và khỏe mạnh. Dưới đây là một số thói quen có thể có ảnh hưởng hơn bạn nghĩ.
Không nên ăn quá nhiều
Mối quan hệ giữa lượng calo tiêu thụ và tuổi thọ đang là đề tài rất quan tâm. Ví dụ, nghiên cứu trên động vật cho thấy giảm lượng calo tiêu thụ bình thường từ 10-50% có thể gia tăng tuổi thọ tối đa. Hơn nữa, nhiều nghiên cứu tập trung vào các dân tộc con người nổi tiếng với tuổi thọ cao cũng đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ calo thấp, tuổi thọ cao hơn và nguy cơ mắc bệnh giảm đi.
Ăn nhiều rau và hoa quả
Tiêu thụ đa dạng các loại thực phẩm dựa trên thực vật như trái cây, rau củ, hạt, hạt giống, ngũ cốc nguyên hạt và đậu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng tuổi thọ.
Ví dụ, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng chế độ ăn uống giàu thực phẩm từ thực vật có thể giảm nguy cơ tử vong sớm và làm giảm khả năng phát triển các tình trạng như ung thư, hội chứng chuyển hóa, bệnh tim, trầm cảm và suy thoái não.
Ăn chế độ ăn uống giàu thực phẩm từ thực vật có thể mang lại nhiều tác động tích cực cho sức khỏe của bạn. Những tác động này có nguồn gốc từ các chất dinh dưỡng có lợi và chất chống oxy hóa có trong thực phẩm từ thực vật, bao gồm polyphenols, carotenoids, acid folic và vitamin C. Để hỗ trợ tuổi thọ và sức khỏe tổng thể của bạn, hãy xem xét việc kết hợp các bổ sung và vitamin chống lão hóa đã được khoa học chứng minh vào thói quen hàng ngày của bạn. Khám phá danh sách đầy đủ các bổ sung như vậy tại đây.
Hãy nhớ tập thể dục đều đặn
Bạn có biết rằng chỉ cần tập thể dục 15 phút mỗi ngày cũng có thể làm cho tuổi thọ của bạn lâu hơn không? Đúng vậy. Tìm cách duy trì hoạt động thể chất là một phần quan trọng trong việc sống một cuộc sống lâu và khỏe mạnh. Vì vậy, nếu bạn thiếu động lực, hãy nhớ rằng tương lai của bạn sẽ biết ơn bạn ở thời điểm hiện tại.
Kết luận về tuổi thọ và di truyền
Các nghiên cứu gần đây về gen và tuổi thọ cho thấy những kết quả hứa hẹn. Tiềm năng vô cùng lớn! Hiểu biết nhiều hơn trong lĩnh vực này sẽ giúp tăng cơ hội sống một cuộc sống chất lượng cao hơn. Nếu bạn quan tâm đến tuổi thọ và muốn có những gợi ý thực tiễn để kéo dài tuổi thọ, chúng tôi mời bạn khám phá thêm trên blog của chúng tôi.
